តើ​ការផ្សព្វផ្សាយ​ពី​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម​បែប​ណា​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជារាស្រ្ត​ភាគ​ច្រើន​ជ្រួត​ជ្រាប?

2009-08-22

ក្រុម​មន្រ្តី​តុលាការ​និង​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​យល់​ស្រប​គ្នា​ថា ប្រជារាស្រ្ត​ខ្មែរ​ស្ទើរតែ​ទាំងអស់​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ពិត​ជា​បាន​ជ្រាប​អំពី​ដំណើរការ​របស់​តុលាការ​ក្នុង​ការកាត់​ទោស​ពួក​មេ​ដឹកនាំ​ខ្មែរ​ក្រហម។

Photo courtesy of ECCC

ទិដ្ឋភាព​នៅ​ក្នុង​សាល​សវនាការ​នៃ​សាលាក្ដី​ខ្មែរ​ក្រហម នា​ថ្ងៃ​ទី​២៧ ខែ​កក្កដា ២០០៩។

លោក រាជ សម្បត្តិ ប្រធាន​ផ្នែក​កិច្ចការ​សាធារណៈ​នៃ​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​វិសាមញ្ញ​ក្នុង​តុលាការ​កម្ពុជា ឬ​ហៅ​ថា សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្នុង​សកម្មភាព​ជា​ទូទៅ​ការផ្សព្វផ្សាយ​អំពី​ដំណើរការ​របស់​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម​នេះ គឺ​មាន​ការចូលរួម​ពី​គ្រប់​មជ្ឈដ្ឋាន​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ជោគជ័យ​ជា​ទូទៅ បាន​ន័យ​ថា​មាន​ប្រជារាស្រ្ត​ភាគ​ច្រើន​លើសលុប​បាន​ជ្រាប​អំពី​បញ្ហា​នេះ។

លោក រាជ សម្បត្តិ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការផ្សព្វផ្សាយ​អំពី​សាលា​ក្តី​គឺ​បាន​ធ្វើ​ព្រម​គ្នា គឺ​ទាំង​ផ្នែក​ផ្ទាល់​និង​ផ្នែក​មិន​ផ្ទាល់​ផងដែរ។

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នៃ​ផ្នែក​ផ្ទាល់​ដែល​ក្រុម​សាលា​ក្តី​បាន​ធ្វើ​និង​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​មជ្ឈដ្ឋាន​នានា​នោះ​ថា ៖ «ទី​១ មាន​ន័យ​ថា​ផ្ទាល់ បាន​ន័យ​ថា ពួក​គាត់​អាច​មក​ចូលរួម​ផ្ទាល់​នៅ​នឹង​សាលា​ក្ដី​តែម្ដង គឺ​ខាង​ផ្នែក​កិច្ចការ​សាធារណៈ​យើង​ទៅ​ដឹក​គាត់​មក​បើ​សិន​ជា​ពួក​គាត់​មាន​គ្នា​ចាប់​ពី​៤០​នាក់​ឡើង​ទៅ។ ចំណែក​មួយ​ទៀត​ដែល​យើង​ចុះ​ទៅ​ដល់​គាត់​ហ្នឹង ហ្នឹង​គេ​ហៅ​ថា Outreach បាន​ន័យ​ថា ការ​ទៅ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ដល់​ភូមិ ឃុំ ស្រុក​ហ្នឹង ឥឡូវ​ហ្នឹង​គឺ​យើង​ផ្អាក​មួយរយៈ ដោយសារ​តែ​យើង​មាន​កិច្ចការ​សវនាការ លោក កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច កំពុង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ»

ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​ការផ្សព្វផ្សាយ​ផ្នែក​មិន​ផ្ទាល់​វិញ លោក រាជ សម្បត្តិ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​បញ្ជាក់​ថា ៖ «មិន​ផ្ទាល់​ហ្នឹង បាន​ន័យ​ថា ពួក​គាត់​អាច​យក​ព័ត៌មាន តាមរយៈ​វិទ្យុ គឺ​យើង​ឃើញ​មាន​វិទ្យុ​ផ្សាយ​រាល់​ថ្ងៃ ដោយ​រួម​ទាំង​អាស៊ីសេរី​ផង។ មួយ​ទៀត ពួក​គាត់​អាច​យក​ព័ត៌មាន​តាមរយៈ គឺ​យើង​ឃើញ​ថា ទូរទស្សន៍​ប៉ុន្មាន​ប៉ុស្តិ៍​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា គាត់​មាន​ផ្សាយ​រឿង​តុលាការ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់ ហើយ​ក៏​មាន​ទូរទស្សន៍​ខ្លះ​កំពុង​តែ​ផ្សាយ​ផ្ទាល់ ដូច​ជា​ទូរទស្សន៍​ស៊ីធីអិន ដែល​គាត់​ផ្សាយ​ពី​ការជំនុំ​ជម្រះ​ក្ដី ឌុច ផ្ទាល់​អ៊ីចឹង។ ហ្នឹង​គឺ​គាត់​អាច​មើល​តាមរយៈ​កញ្ចក់​ទូរទស្សន៍ ហ្នឹង​គេ​ហៅ​ថា ការ​មក​យក​ព័ត៌មាន​មិន​ផ្ទាល់ បាន​ន័យ​ថា គាត់​អត់​មក​ដល់​ឃើញ​ជាក់ស្ដែង​ទេ។ ហើយ​មួយ​ទៀត គាត់​អាន​តាម​កាសែត ទស្សនាវដ្ដី ឬ​ក៏​កូន​សៀវភៅ​តូចៗ​ដែល​យើង​ចែក​ជូន ហៅ​ថា​ការណែនាំ​បំភ្លឺ​អំពី​តុលាការ​ខ្មែរ​ក្រហម​នេះ»

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ឯកសារ​កម្ពុជា គឺ​លោក ឆាំង យុ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ទទួល​ស្គាល់​ថា ជា​ទូទៅ​ប្រជារាស្រ្ត​ខ្មែរ​ពិត​ជា​បាន​ជ្រាប​ថា មាន​ការបង្កើត​តុលាការ​ដើម្បី​កាត់​ទោស​ពួក​មេ​ដឹកនាំ​ខ្មែរ​ក្រហម​ពិត​មែន។

លោក ឆាំង យុ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ៖ «ខ្ញុំ​ថា ជា​ទូទៅ​ប្រជាជន​គាត់​ដឹង​រឿង​តុលាការ​ខ្មែរ​ក្រហម ហើយ​កិច្ចការ​ទាំងអស់​នេះ​មាន​ទាំង​សង្គម​ស៊ីវិល មាន​ទាំង​រាជ​រដ្ឋាភិបាល មាន​គ្រប់ៗ​គ្នា ទាំង​សារព័ត៌មាន។ ជា​ទូទៅ​ខ្ញុំ​គិត​ថា ស្រុក​យើង​គាត់​ដឹង»

ប៉ុន្តែ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ លោក​ក៏​មិន​អាច​ដឹង​ថា ការយល់​ដឹង​អំពី​សាលា​ក្តី​នេះ​សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ជា​ទូទៅ​មាន​កម្រិត​ប៉ុណ្ណា​ឡើយ ៖ «ទម្ងន់​និង​ការយល់​ដឹង​កម្រិត​ណា​នោះ វា​រឿង​មួយ​ផ្សេង​ទៀត ប៉ុន្តែ​វា​មិន​ចាំបាច់​ទេ ព្រោះ​ប្រជាជន​អ្វី​ដែល​គាត់​ចង់​ដឹង ថា​ឥឡូវ​មាន​តុលាការ​ហើយ កាត់​ទោស​ថ្ងៃ​ណា ហើយ​នរណា​ខ្លះ​ជាប់​គុក? អ៊ីចឹង​រឿង​ថា យល់​អំពី​ប្រព័ន្ធ​ប្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍ ការជជែក​វែកញែក​នេះ ខ្ញុំ​គិត​ថា មិន​គួរ​ជា​កត្តា​មួយ​ក្នុង​ការវាយតម្លៃ​ថា តើ​ប្រជាជន​ហ្នឹង​ដឹង​រឿង​តុលាការ​ដែរ​ឬ​ក៏​អត់ ព្រោះ​នេះ​វា​ជា​រឿង​ច្បាប់»

តាម​ប្រសាសន៍​របស់​លោក ឡាត់ គី មន្រ្តី​ឃ្លាំមើល​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម​និង​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អន្តរជាតិ​នៃ​សមាគម​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ឈ្មោះ អាដហុក បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា អង្គការ​របស់​លោក​ក៏​ជា​អ្នក​ចូលរួម​ចំណែក​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​ការផ្សព្វផ្សាយ​អំពី​សកម្មភាព​របស់​សាលា​ក្តី​នេះ​ដែរ។

លោក ឡាត់ គី បាន​បញ្ជាក់​ថា ៖ «យើង​ប្រើ​វិធីសាស្រ្ដ​មួយ គឺ​យើង​រៀបចំ​ជា​វគ្គ​តាម​បណ្ដា​ស្រុក ហើយ​នៅ​តាម​បណ្ដា​ស្រុក​ហ្នឹង យើង​ចំណាយ​ពេល​៤​ម៉ោង​នៅ​ក្នុង​ការផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ឲ្យ​គាត់​ជាក់លាក់ ព័ត៌មាន​មូលដ្ឋាន​ជាក់លាក់ អំពី​សាលា​ក្ដី​ខ្មែរ​ក្រហម ហើយ​និង​ការវិវត្តន៍ ហើយ​ក្រោយ​មក​ទៀត យើង​ឲ្យ​គាត់​សួរ​ឆ្លើយ​នូវ​អ្វី​ដែល​គាត់​មាន​សំណួរ ព្រោះ​ម្នាក់ៗ​ដែល​ចូលរួម​ហ្នឹង​គាត់​សុទ្ធតែ​មាន​សំណួរ​នៅ​ក្នុង​ខ្លួន​គាត់​ច្រើន​ណាស់ ម្នាក់ៗ​បី​បួន​សំណួរ​អី​អ៊ីចឹង»

យោង​តាម​ការស្ទង់​មតិ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​សាធារណរដ្ឋ​អន្តរជាតិ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ដែល​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០០៨ បាន​និយាយ​ថា មាន​ប្រជារាស្រ្ត​ខ្មែរ​ប្រមាណ​៧១%​បាន​ដឹង​ថា មាន​មេ​ដឹកនាំ​ខ្មែរ​ក្រហម​ជាន់​ខ្ពស់​កំពុង​ស្ថិត​ក្រោម​ការកាត់​ក្តី​របស់​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម។

លោក រាជ សម្បត្តិ បាន​ថ្លែង​ថា បើ​ប្រៀបធៀប​នឹង​តួលេខ​នេះ រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ​ប្រជារាស្រ្ត​ទូទៅ​បាន​ជ្រាប​ច្រើន​ហើយ ក្រោយ​ពី​មាន​ការបើក​សវនាការ​ជន​ជាប់​ចោទ​ជា​មេ​គុក​ទួលស្លែង ឈ្មោះ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​មីនា​កន្លង​មក​នោះ។

ប្រជាពលរដ្ឋ​មួយ​រូប​ឈ្មោះ ផាន់ នី នៅ​ខេត្ត​កំពត បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ថា លោក​បាន​អំពី​ដំណើរការ​នៃ​សាលា​ក្តី​នេះ ៖ «តាមរយៈ​ការផ្សព្វផ្សាយ​តាម​វិទ្យុ​និង​តាម​កាសែត ដែល​និយាយ​ពី​រឿង កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច នោះ»

រីឯ​លោក ព្រំ បញ្ញា នៅ​ខេត្ត​រតនគិរី បាន​មាន​ប្រសាសន៍​តាម​ទូរស័ព្ទ​អំពី​មធ្យោបាយ​ដែល​លោក​បាន​ជ្រាប​អំពី​ដំណើរការ​នៃ​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម​នោះ​ថា ៖ «តាមរយៈ​ប៉ុស្តិ៍​វិទ្យុ​តែម្ដង វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ច្បាស់ ព្រោះ​យើង​នៅ​ឯណេះ​ភូមិ​ភាគ​ឦសាន​វា​ឆ្ងាយ»

ទាក់ទង​នឹង​ការផ្សព្វផ្សាយ លោក​ឧកញ៉ា គិត ម៉េង ម្ចាស់​ស្ថានីយ​ទូរទស្សន៍​ក្នុង​ស្រុក​ស៊ីធីអិន (CTN) ដែល​បាន​ធ្វើការ​ផ្សាយ​បន្ត​ផ្ទាល់​ជា​ប្រចាំ​អំពី​អង្គ​សវនាការ​នៃ​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការធ្វើ​នោះ​គឺ​លោក​ចង់​ឲ្យ​ជន​រងគ្រោះ​និង​ប្រជារាស្រ្ត​ខ្មែរ​ទាំងអស់​បាន​យល់​ជ្រាប​អំពី​ដំណើរការ​នៃ​ការស្វែងរក​យុត្តិធម៌​នៅ​សាលា​ក្ដី​នេះ។

លោក​ឧកញ៉ា គិត ម៉េង បាន​បញ្ជាក់​ថា ៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ​យើង បើ​បាន​ទស្សនា​ការកាត់​ក្ដី​ហ្នឹង ឲ្យ​ឃើញ​អំពី​បញ្ហា​ទាក់ទិន​របប​ខ្មែរ​ក្រហម។ អ៊ីចឹង​ហើយ​បាន​យើង​សម្រេច​ចិត្ត​ផ្សាយ​ដើម្បី​ជួយ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល និង​ប្រជាជន​យើង​ឲ្យ​បាន​ទស្សនា​ឃើញ​ការកាត់​ក្ដី​ហ្នឹង ឲ្យ​មាន​ភាព​យុត្តិធម៌»

គួរ​បញ្ជាក់​ថា អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​វិសាមញ្ញ​ក្នុង​តុលាការ​កម្ពុជា ឬ​ហៅ​ថា​សាលា​ក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម ដែល​កំពុង​ដំណើរការ​គឺ​បាន​រួម​សហការ​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​និង​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ។

សាលា​ក្តី​នេះ​បាន​ចាប់ផ្តើម​ដំណើរការ​ជា​ផ្លូវការ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០០៦ ហើយ​មាន​គម្រោង​រហូត​ដល់​ឆ្នាំ​២០១១ ដើម្បី​កាត់​ទោស​មេ​ដឹកនាំ​ជាន់​ខ្ពស់​ខ្មែរ​ក្រហម​ដែល​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ក្នុង​ការស្លាប់​មនុស្ស​រាប់​លាន​នាក់​ក្រោម​ការដឹកនាំ​នៃ​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ពី​ឆ្នាំ​១៩៧៥ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៧៩​នោះ៕

No comments: